Eerder is er geschreven over alleenstaande minderjarige asielzoekers (amv’ers) in Nederland. Naast amv’ers zijn er nog meer kinderen die in de Nederlandse asielprocedure zitten. Maar er leven ook kinderen in Nederland die geen nationaliteit bezitten. Zij hebben de status van ‘onbekende nationaliteit’ of ‘staatloos’. Welke gevolgen heeft deze status voor deze kinderen in Nederland?
Het belang van een nationaliteit
Waarom is het bezit van een nationaliteit zo belangrijk voor deze kinderen? Dit komt door de zware gevolgen van staatloosheid. Volgens het Verdrag van 1954 is een staatloze ‘een persoon die door geen enkele Staat, krachtens diens wetgeving, als onderdaan wordt beschouwd’. Ben je staatloos dan bezit je dus geen nationaliteit terwijl een nationaliteit een belangrijk aanknopingspunt is voor het hebben van rechten. Het recht op een nationaliteit is dan ook één van de fundamentele mensenrechten in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). Het recht hierop wordt ook in het zevende artikel in het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties herhaald.
Staatloos: opgroeien in limbo
Staatloosheid zorgt voor een beperkte toegang tot basisrechten en -diensten, zoals onderwijs en gezondheidszorg. Het is echter nog betreurenswaardiger wanneer kinderen als ´onbekende nationaliteit´ worden geregistreerd. De kinderen bestaan wel, maar zij kunnen niet bewijzen dat ze écht bestaan. Hierdoor kunnen zij geen beroep doen op de bescherming van het VN Staatsloosheidsverdrag.
Een bekende casus hierover in Nederland is de jongen Denny. Zijn moeder was afkomstig uit China en kwam in Nederland terecht in de gedwongen prostitutie. Zij was niet in het bezit van een nationaliteit, omdat zij niet door haar ouders als Chinees staatsburger was geregistreerd. Hierdoor kon zij bij de geboorte van Denny in 2010 zijn nationaliteit niet aantonen en werd hij bij de gemeente ingeschreven met de status ‘onbekende nationaliteit’. Als gevolg hiervan kon Denny geen verblijfsvergunning krijgen noch kon hij naar China uitgezet worden. Bovendien kon Denny niet als staatloos geregistreerd worden, omdat er in Nederland geen staatloosheidsregistratieprocedure bestaat.
Hoop voor staatloze kinderen in Nederland
De advocaat van Denny had vanwege zijn schrijnende situatie een klacht ingediend bij het Mensenrechtencomité van de VN. Deze klacht leidde tot een geweldige uitspraak op 29 december 2020. Het VN-Mensenrechtencomité heeft geoordeeld dat Nederland te weinig doet om het recht van kinderen op een nationaliteit te waarborgen. Nederland moet niet alleen de ‘nationaliteit’ van Denny herzien, maar ook de Nederlandse wetgeving per direct aanpassen om soortgelijke gevallen in de toekomst te voorkomen.
Er is een tweetal wetsvoorstellen ingediend die moeten zorgen voor een verbeterde behandeling van staatloze kinderen in Nederland. Hoewel dit een mooie ontwikkeling is voor de staatloze kinderen, is dit niet genoeg van de regering. Zowel de Raad van State als de VN-Kinderrechtencomité zijn namelijk van mening dat deze wetsvoorstellen aangepast moeten worden om meer te kunnen betekenen voor de staatloze kinderen in Nederland. De regering heeft aan de Tweede Kamer beloofd dat voorgenoemde adviezen besproken zal worden in het parlement.
De Tweede Kamer is nu aan zet.
Voor specifieke vragen of advies over kinderstaatloosheid kunt u via deze link contact opnemen, of mail naar info@advocaatclaudia.nl