Op 1 juli 2018 is een nieuwe (openbare) werkinstructie in werking getreden; WI2018/10. In deze werkinstructie wordt het onderzoek en de beoordeling die de IND doet ten aanzien van aanvragen waarbij een bekering (inclusief afvalligheid) als asielmotief is aangevoerd behandeld. Eerder was al een interne instructie opgesteld, de nieuwe werkinstructie is echter openbaar en voor iedereen te raadplegen.
In mijn praktijk sta ik vaak mensen bij die een asielaanvraag hebben ingediend omdat zij zijn bekeerd tot het christendom of omdat zij zich hebben afgewend van de islam. Het kan zeer gevaarlijk zijn in landen als Iran, Afghanistan, delen van Irak om je te bekeren tot het christendom of om je af te wenden van de islam. Mijn ervaring is dat de laatste tijd veel personen uit Iran asiel aanvragen in Nederland in verband met bekering tot het christendom. Dit is ook de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) opgevallen, waardoor zij de laatste jaren steeds strenger is gaan kijken naar deze aanvragen. Het is voor de IND ook lastig om te beoordelen of iemand wel écht daadwerkelijk is bekeerd. Om enigszins eenheid te creëren in de beslissingen is de nieuwe werkinstructie opgesteld die beslismedewerkers van de IND kunnen gebruiken tijdens de beslisprocedure.
Vanuit de advocatuur, maar ook vanuit belangenorganisaties en kerkelijke instanties, is meerdere malen het ongenoegen geuit over de manier waarop de IND deze aanvragen beoordeeld, zie bijvoorbeeld een artikel uit het RD, of de website van stichting INLIA.
Op 4 juli 2018 schreef de heer Harbers, staatssecretaris van Justitie en Veiligheid een brief aan de Tweede Kamer. In de brief staat dat er onderzoek is gedaan naar dit complexe vraagstuk door het houden van gesprekken, expertsessies en het opvragen van informatie bij andere EU lidstaten. Dit onderzoek heeft ertoe geleid dat er een aantal veranderingen moeten worden doorgevoerd ten aanzien van de beoordeling van de geloofwaardigheid van de bekering, afvalligheid of geloofsovertuiging.
De staatssecretaris noemt bijvoorbeeld dat meer gezocht en gekeken moet worden naar het authentieke verhaal van de asielzoeker. Er moet meer begrip komen voor de situatie en cultuur waar iemand uit vandaan komt en niet meer gekeken worden met ‘een westerse bril’. Verder is het interessant dat de rol van verklaringen van derden zoals kerkelijke organisaties serieuzer genomen moeten worden. Dit houdt in dat de IND de verklaringen moet meenemen in de beoordeling en als ze alsnog willen afwijzen moet de IND motiveren waarom de verklaringen niet overtuigen.
Of de nieuwe werkinstructie zal gaan leiden tot beter gemotiveerde beslissingen en een rechtvaardiger beleid is nog maar de vraag. Wel heeft de rechtbank Haarlem in één van mijn zaken een verzoek om voorlopige voorziening toegewezen en de IND extra vragen gesteld over de gevolgen van deze nieuwe werkinstructie.
To be continued..
